Dlaczego kwas foliowy?
Większości osób zwiększone zapotrzebowanie na kwas foliowy kojarzy się z okresem ciąży. To prawda, jego niedobór jest wtedy najgroźniejszy, ponieważ może spowodować wady rozwojowe u płodu, jednak nie tylko kobiety oczekujące narodzenia dziecka go potrzebują. Kwas foliowy, zwany inaczej witaminą B9, B11 albo folacyną, jest niezbędny w każdej komórce naszego ciała. Znajdziemy go przede wszystkim w ciemnozielonych warzywach, nasionach roślin strączkowych, owocach i produktach zbożowych. W przyrodzie występuje on w postaci folianów i co ważne jest wrażliwy na promieniowanie UV, zmiany pH oraz temperaturę.
Jak nasz organizm wykorzystuje kwas foliowy?
Po pierwsze bierze on udział w syntezie kwasów nukleinowych i przemianach aminokwasów. Kwasy nukleinowe (DNA i RNA) przechowują informację genetyczną organizmu oraz pośredniczą w produkcji białek. Ponadto kwas foliowy reguluje funkcjonowanie, wzrost i dojrzewanie wszystkich komórek. Z tego właśnie powodu zapotrzebowanie na niego w okresie ciąży wzrasta dwukrotnie. Najbardziej poważnym powikłaniem niedoborów folianów w diecie kobiety ciężarnej są wady cewy nerwowej płodu, a dodatkowo zbyt niskie ich stężenie prowadzić może również do poronień, odklejania łożyska czy zbyt niskiej masy urodzeniowej u noworodków.
Kwas foliowy jest także niezbędny do prawidłowego działania układu krwionośnego i nerwowego. Dlaczego?
Otóż jest on konieczny do tworzenia na włóknach nerwowych otoczki mielinowej, która pełni funkcję ochronną. Dodatkowo wpływa na powstawanie neuroprzekaźników – dopaminy, adrenaliny i noradrenaliny, dlatego też zbyt mała ilość kwasu foliowego powodować może depresję, a nawet psychozy.
Kwas foliowy a anemia
Odpowiedni poziom folianów w komórkach jest niezwykle istotny w procesie wytwarzania czerwonych krwinek – erytrocytów. Mogą więc one uchronić nas przed anemią albo pomóc w walce z nią. Dlatego też bardzo często niedokrwistość wynika z niedoborów składników odżywczych takich jak właśnie kwas foliowy, żelazo czy witamina B12 i możemy ją leczyć zmianami w naszej diecie.
Rola kwasu foliowego w walce z miażdżycą.
Według prowadzonych badań jednym z czynników powstawania zmian miażdżycowych i zwiększonego ryzyka zawału serca oraz udaru mózgu jest zbyt wysoki poziom homocysteiny. Jest ona organicznym związkiem z grupy aminokwasów będącym czynnikiem prozakrzepowym. Aby uniknąć uszkodzeń naczyń krwionośnych i negatywnych skutków hiperhomocysteinemii zaleca się suplementację kwasu foliowego, witaminy B6 i witaminy B12, które wspierają jej przekształcanie w nietoksyczne i pożyteczne metabolity.
Kwas foliowy jest niezwykle cenną cząsteczką, potrzebną każdej komórce naszego ciała. Dzięki niemu prawidłowo funkcjonuje nasz układ sercowo-naczyniowy, nerwowy czy pokarmowy.
Bibliografia:
- ŁUCJA CZYŻEWSKA-MAJCHRZAK, PATRYCJA PARADOWSKA: SKUTKI NIEDOBORU I RYZYKO SUPLEMENTACJI FOLIANÓW W DIECIE; Nowiny Lekarskie 2010, 79, 6, 457–463
- Ewa Cieślik, Anna Kościej: Kwas foliowy – występowanie i znaczenie; Probl Hig Epidemiol 2012, 93(1): 1-7
Dodaj komentarz